کنترل و نظارت بر خدمتگزاران
افزون بر گزینش صحیح و حساب شده کارگزاران، نظارت بر کارها و کنترل عملکردهای آنها نیز، یکی از بایستههایی است که حتماً باید به آن توجّه لازم مبذول شود. مقام معظم رهبری در این باره میفرمایند: «بازرسی، مسأله مهمّی است. باید دایم مشغول نگرش باشید و چشم شما داخل دستگاه را ببیند. ... در کار اداری، «حمل به صحت» وجود ندارد، مثلاً بگویید لابد بیچارهها دارند کارشان را میکنند؛ نه خیر. البتّه همه برادران خوباند، اما خوب، معنایش معصوم که نیست. خوباند، یعنی خیانت نمیکنند، امّا اشتباه هم نمیکنند؟ تنبلی هم نمیکنند؟» ایشان در ادامه همان سخنان میفرمایند: «ما باید مواظب خودمان و زیردست هایمان باشیم. باید مواظب باشیم که اوّلاً کار انجام بگیرد، ثانیاً درست انجام بگیرد؛ یعنی غلط و بد انجام نگیرد. ... پس اوّلاً اصلِ انجام گرفتن است؛ ثانیاً در جهت بودن و درست بودن است؛ ثالثاً محکم کاری است؛ رابعاً سرعت عمل است. آن وقت شما آقایانی که مراجعه مردمی دارید، یک خامساً هم دارید و آن گشادهرویی در کار است ... مردم را راضی باید برگرداند. اگر این طور شد، بدانید که واللّه تیزترین پیکانها در بدنه این کشتی نفوذ نخواهد کرد».
در نظر گرفتن رضای خدا
یگانه عاملی که میتواند در روند خدمت رسانی به مردم، رضایت واقعی آنها را فراهم کرده و وجدان خودِ فرد را راحت سازد، در نظر گرفتن رضایت خداوند است؛ چون با در نظر گرفتن این اصل، هم توفیقات الهی جلب میگردد، هم نارضایتیهای ایجاد شده، پاسخ واقعی و صحیح خود را مییابد و هم خشنودی بیشتر اقشار مردم را محقق میسازد. مقام معظم رهبری در این باره میفرمایند: «اساس قضیه این است که ما بتوانیم رضای الهی را کسب کنیم. اگر رضای الهی را تعقیب کردیم، آن وقت مصلحت مردم، خیر مردم و اجرای عدالت به آسانی برای ما میسر خواهد شد. اگر دنبال رضای خدا نبودیم [و] دنبال رضای این و آن بودیم، آن وقت کارها نابسامان خواهد شد و سامان کارها حاصل نخواهد شد».
عدالت، مبنای خدمت رسانی
اساس برنامهریزیهای جامعه اسلام، اقامه قسط و عدل است و یگانه راه اصلاح امور و دستیابی به آسایش و آرامش عمومی، حاکمیّت یافتن عدالت در تمام عرصههای اجتماع است. مقام معظم رهبری در این باره میفرمایند: «در نظام اسلامی، عدالتْ مبنای همه تصمیمگیریهای اجرایی است و همه مسؤولان بخشهای مختلف اجرایی، به خصوص قضایی، باید به جدّ و جهد و با همه اخلاص، درصدد اجرای عدالت در جامعه باشند. امروز در جامعه ما، برترین گام در راه استقرار عدل، رفع محرومیّت از طبقات محروم و تهی دست و کم درآمد است که غالباً بیشترین بار نظام را در همه مراحل به دوش داشتهاند و دارند.... دفاع از قشر محروم ـ که صاحبان واقعی انقلاباند ـ باید در رأس همه برنامهریزیهای کشور و محور کلیه تحرکات اقتصادی در بخشهای مختلف آن باشد و صحت هر سیاست و برنامه اقتصادی، با چگونگی و اندازه پیشرفت این هدف، در کوتاه مدت یا بلند مدّت سنجیده شود».
هشدار به خدمتگزاران
در مسیر خدمترسانی به مردم، وجود برخی روحیهها و عادتهای نادرست، مانع محسوب میشوند که تک تک خدمتگزاران جامعه اسلامی، باید این قبیل صفات را از وجود خود پاک کنند و در مقابل، اخلاق و ویژگیهای را که به روند خدمت رسانی کمک میکند، در وجود خود ایجاد کرده و ارتقا بخشند. مقام معظم رهبری در این باره میفرمایند: «مسؤولین نظام ... باید مراقب باشند از عوارضی که در نظامهای طاغوتی و غیرمردمی، بیماری همه گیر کارگزاران است، خود را با دقت و وسواس دور نگه دارند؛ بیماری رفاهزدگی و عشرتطلبی، بیماری زد و بند نامشروع و فساد مالی و اداری، بیماری تکبر و دوری از مردم، بیماری دسته بندیهای ناسالم و ترجیح مقاصد باندی بر مصالح عمومی و امثال اینها که ابتلای به آن، مانند موریانه، پایههای هر نظامی را سست و پوک میکند. یا دل سپردن به سنتهای طاغوتی و رغبت به احیای آنها و بیتفاوتی یا بیاعتنایی به ارزشهای اسلامی و انقلابی که دل را میمیراند و نشاط و شوق خدمت به مردمی را که مخلصانه جان و مال خود را در راه انقلاب دادهاند، سلب میکند و آنان را ناامید و غمگین میسازد».
اصلاحات حقیقی
تا عوامل انحطاط با توجّه به شرایط هر دوره ریشه کن نشود، زمینه رشد و تعالی و محقق اهداف متعالی محقق نخواهد شد و اصلاحات، بهمعنای واقعی انجام نخواهد گرفت. دشمنان هم همواره میکوشند آن اصلاحات واقعی در جامعه ما پا نگیرد. مقام معظم رهبری، برای تحقق اصلاحات واقعی، رهنمودهای فراوانی را در مناسبتهای مختلف ارائه نمودهاند. ایشان در سخنانی فرمودند: «اگر مسؤولان کشور، به پشتیبانی این مردم و به کمک افکار عمومیِ بسیار مستعد و علاقهمند، یک مبارزهی خستگیناپذیر را با عوامل انحطاط و عقب ماندگی شروع کنند، هم موفق خواهند شد، هم مردم را به هدفهای خودشان خواهند رساند، هم خدا را از خود راضی خواهند کرد و اصلاحات به معنای واقعی، به همان معنایی که دشمنان آن را دوست ندارند، ... اما دلهای مؤمن و مسؤول به آن علاقهمند است، اتفاق خواهد افتاد. مسؤولان هم دلشان برای این مبارزه میتپد؛ ... آماج این مبارزه سه چیز است: یکی فقراست، یکی فساد است و یکی تبعیض. اگر با فقر و فساد و تبعیض در این کشور مبارزه شود، اصلاحات به معنای حقیقی، اصلاحات انقلابی و اسلامی تحقق پیدا خواهد کرد. مشکلات ما از این سه پایه شوم و از این سه عنصر مخرّب است».